Tùy bút là gì? Nắm bắt khái niệm và đặc điểm của tùy bút

Tùy bút là gì? Khái niệm tùy bút là gì? Tùy bút có đặc điểm như nào? Tùy bút và bút ký được phân loại như nào.

Tùy bút là một trong những thể loại văn học được xuất hiện phổ biến tại Việt Nam. Theo đó, thể loại này có phần đóng góp to lớn vào trong những tác phẩm văn học của nhiều tác giả nổi tiếng như Hoàng Phủ Ngọc Tường, Nguyễn Tuân, Thạch Lam,…Tuy nhiên được biết đến như vậy nhưng để nói về khái niệm tùy bút là gì điều không phải ai cũng biết. Chính vì thế để nắm bắt được khái niệm này cũng như thông tin liên quan đến tùy bút? Tất cả sẽ được tìm hiểu chi tiết và cụ thể ngay sau đây nhé!

Tùy bút là gì?

Khái niệm tùy bút là gì?

Tùy bút là gì?

Chúng ta có thể hiểu tùy bút chính là một thể loại hình ký mà ở trong đó tác giả sẽ ghi chép lại những sự việc được suy ngẫm và quan sát về cảnh vật. Đặc biệt là con người xung quanh một cách khách quan và trung thực. Theo đó, tùy bút có thể coi là lối chơi độc tấu của cái tôi trữ tình mà là tùy theo hứng mà viết. Từ đó sẽ tả được sự thực trôi chảy thông qua ngòi bút dạt dào cảm xúc của chính nhà văn mà trở nên đậm chất thơ hơn.

Tùy bút có những nghệ thuật gì?

Chúng ta có thể hiểu tùy bút chính là một thể loại tùy hứng vì thế mà có thể xét về nghệ thuật thì thể loại có mang phong cách phóng khoáng, tự do nhưng vẫn đậm chất trữ tình. Tại đó tùy bút sẽ thể hiện được cái tôi của chính người nghệ sĩ một cách rõ nét và sinh động. Đặc biệt chúng ta có thể kể đến lối chơi độc tấu của cái tôi trữ tình. Chúng ta có thể kể đến một số nghệ thuật chính của thể loại tùy bút là:

• Thể loại tùy bút mang đậm chất văn học và báo chí
• Tùy bút sẽ thể hiện được chất văn ở cảm xúc và những suy tư của chính nhân vật trữ tình. Thậm chí có đôi khi có sự bay bổng, lãng mạn nhưng có lúc lại rất sâu sắc. Bên cạnh đó, còn thể hiện được chất văn thông qua cách mà tác giả chọn lọc và sử dụng từ ngữ một cách nhuần nhuyễn trau chuốt, kỹ lưỡng. Từ đó sẽ thể hiện được ngòi bút sắc sảo và tinh tế. 
• Tính nghệ thuật của tùy bút được thể hiện chất báo và tình cập nhập đã cập nhập tin tức một cách nhanh chóng. Đó là những tin tức được diễn ra trong cuộc sống thường ngày của chúng ta. 

Một tác phẩm có thể loại là tùy bút sẽ được thể hiện ở trên phương diện nghệ thuật về chính từ ngữ, câu văn và các chất báo, chất thơ. Bên cạnh đó chúng còn mang đậm cảm xúc của chính nhân vật trữ tình điều này khiến cho mạch văn bao giờ cũng trở nên thực tế hơn. Đặc biệt là tư tưởng được diễn ra một cách liền mạch và xuyên suốt. 

Thể loại tùy bút có đặc điểm như thế nào?

Khi xét về tính đặc điểm của thể loại tùy bút thì chúng ta có thể dựa vào một số phương diện cụ thể sau:

Xét về đề tài

Có thể nói tùy bút là một trong những đề tài vô cùng phong phú và đa dạng. Đề tài ở trong tùy bút có thể là những phương diện chính ở trong đời sống, xã hội, lịch sử, văn hóa hay là những vấn đề nóng đang được diễn ra. Theo đó những đề tài này luôn được tác giả đưa chất liệu vào trong tùy bút để thể hiện được cái tôi đáng suy ngẫm và suy tư rõ hơn về những nhân vật trữ tình. 

Chúng ta có thể hiểu tùy bút chính là phóng theo bút mà viết. Chính vì thế mà chúng thường tái hiện những cảm xúc nội tâm của con người cũng được thông qua nhiều cung bậc cảm xúc khác nhau. Đây có thể là những cảm xúc đơn giản về tình yêu con người, tình yêu thiên nhiên và đó cũng có thể là một cảm xúc phức tạp. Thể hiện được nỗi day dứt, ám ảnh,… của người viết một cách rõ nét nhất. Bên cạnh đó tùy bút còn giúp người nghe/ người đọc để thể hiện một cách tinh tế và nhạy bén của tác giả một cách tinh tế. 

Thông qua lời nói hoặc giọng điệu 

Một trong những đặc điểm của thể loại tùy bút đó là lồng ghép thêm giọng điệu hay lời văn. Khi có những đặc điểm này sẽ giúp cho lối văn trở nên uyển chuyển, linh hoạt nhưng cũng đầy bất ngờ, sáng tạo của chính nhân vật trữ tình. Trong đó lời văn có sự kết hợp thật nhuần nhuyễn giữa chất trần thuật và chất thơ. Từ đó tạo nên một cảm giác  mềm mại và linh hoạt hơn trong cách kể chuyện. 

Trong đó người nghệ sĩ trong tùy bút cần phải là một nhân vật thực sự xuất chúng và được coi là một “ bậc thầy” ngôn ngữ. Bởi khi viết thể loại này buộc có lối hành văn độc tấu để đảm bảo được lời văn cũng như ngôn ngữ thực sự trau chuốt. Giọng điệu luôn thể hiện một cách chậm rãi, thủ thỉ như là lời tâm sự, tâm tình. Người kể chuyện sẽ xưng tôi – điều này khiến cho nhân vật trữ tình trở nên có hồn thông qua lời dẫn dắt có cảm xúc mạch lạc. 

Đặc điểm về kết cấu thể loại tùy bút

Thể loại tùy bút sẽ không có kết cấu những những truyện ngắn hay tiểu thuyết khác. Đó là sự chú trọng vào diễn biến, trình tự hay cốt truyện mà thay vào đó là sự thể hiện nội tâm về dòng cảm xúc của chính nhân vật trữ tình. 

Đối với truyện ngắn và truyện tiểu thuyết thì mỗi nhân vật sẽ được ứng với chuỗi hành trình ở trong cuộc sống của họ. Nhưng thể loại tùy bút lại chú tâm vào việc làm nổi bật hình ảnh của con người ở trong một khoảnh khắc. Đôi khi đây chính là những lát cắt trong chuỗi hành trình của cuộc sống con người. Nhưng trong đó lại có đan xen cả những bình phẩm. suy tư hay là sự ngợi ca của chính con người đã làm nổi bật lên con nghĩa. Đó chính là chủ nghĩa anh hùng lớn lao. 

Tùy bút và bút ký được phân loại như thế nào?

Bạn đang tìm hiểu về sự giống và khác nhau giữa tùy bút, bút kí phải không? Theo đó cả 2 thể loại này đều thuộc vào thể loại ký. Ký chính là một thể văn tự sự được viết về người thực, việc thực. Đó là những điều mắt thấy tai nghe của chính nhà văn từ những chuyến đi cùng với cảm nghĩ của chính mình. Do đó nét chung nhất trong một bài tùy bút hay bút ký đó chính là tạo nên sự hấp dẫn thông qua tài năng, nghiên cứu hay là trình độ quan sát. Đó có thể là sự diễn đạt của chính tác giả với những vấn đề được đề cập tới trong bài viết. 

Nhưng cũng chính vì thế mà 2 thể loại này vẫn có điểm khác biệt nhau rõ rệt. Nếu là thể loại tùy bút sẽ thể hiện rõ tình cảm, cảm xúc của nhân vật. Nhưng đối với bút ký lại thiên về ghi chép để phản ánh rõ về hiện thực đời sống. 

Tùy bút là sự thể hiện của dòng cảm xúc của chính người nghệ sĩ trong một lát cắt đời sống. Nhưng đối với bút ký sẽ được thể hiện rõ tại hai khía cạnh chính đó là:

• Hiện thực khách quan đã được thể hiện ở trong bài hồi ký
• Ẩn sau trong đó cũng chính là sự cảm nhận của nhà văn

Những tác phẩm chính trong thể loại tùy bút

Khi nhắc đến thể loại tùy bút, chúng ta có thể kể đến một số tác phẩm nổi bật như:

• Người lái đò sông Đà của tác giả Nguyễn Tuân

Tác phẩm này là kết quả của chuyển đi thăm quan thực tế của chính tác giả Nguyễn Tuân khi đến với miền Tây Bắc rộng lớn. Đây là miền đất xa xôi của tổ quốc nhưng qua tác phẩm tùy bút của mình Nguyễn Tuân đã miêu tả được vẻ đẹp hùng vĩ của chính thiên nhiên Tây Bắc. Điều này đã làm nổi bật lên hình ảnh chính con người mang vẻ đẹp anh hùng hiện ra trong chính những điều bình dị, đời thường. Tác phẩm tùy bút này còn thể hiện rõ cảm nhận tác giả chủ nghĩa anh hùng cách mạng đâu chỉ có trong chiến trường khốc liệt mà chúng còn có ở chính trong cuộc xây dựng đất nước ngày nay. 

• Tác phẩm một thứ quà của lúa non của nhà văn Thạch Lam 

Tác phẩm này thể hiện cảm xúc chính của tác giả khi viết về một thứ quà bình dị, giản dị nhưng lại quý giá vô cùng đó chính là cốm. Nhà văn Thạch Lam đã đặt rất nhiều những tâm tư tình cảm của chính mình vào trong bài tùy bút. Nhưng cũng từ đó khơi gợi nên bao điều giá trị văn hóa và gìn giữ truyền thống của văn hóa ẩm thực Việt Nam ta

Đó là những điều đẹp đẽ khuất lấp được đứng sau những thứ giản dị, đời thường. Đó là những điều sẽ tưởng chừng như đơn giản trong cuộc sống nhưng chính là điểm nổi bật nhất ở trong thể loại tùy bút. 

Nội dung bài viết trên đã giúp bạn làm rõ tùy bút là gì cũng như cách phân biệt tùy bút, bút ký. Đây chính là thể loại văn học đã làm cho kho tàng văn chương Việt trở nên phong phú đa dạng hơn. Hy vọng với những kiến thức trên đã giúp bạn hiểu hơn về thể loại này cùng như áp dụng vào đời sống thực tiễn.

Xem thêm: Tản văn là gì? Tìm hiểu đặc điểm và kỹ năng viết tản văn

• Tản văn là gì? Tìm hiểu đặc điểm và kỹ năng viết tản văn

• Dấu chấm lửng là gì? Dấu chấm phẩy là gì? Khái niệm và nêu ví dụ

• Truyện cười là gì? Định nghĩa và phân loại truyện cười

• Hành động nói là gì? Khái niệm và nêu ví dụ minh họa

• Động từ và cụm động từ là gì? Nắm bắt định nghĩa và nêu ví dụ

• Trợ từ là gì? Thán từ là gì? Khái niệm và ví dụ minh họa

• Câu cầu khiến là gì? Định nghĩa và cách phân biệt như nào