Liệt kê là gì? Định nghĩa và các ví dụ cụ thể về phép liệt kê

Liệt kê là gì? Thông tin chi tiết phép liệt kê là gì? Những ví dụ về biện pháp tu từ liệt kê và các bài luyện tập.

Chắc chắn các em học sinh đã từng thắc mắc về khái niệm liệt kê là gì? Đặc biệt không phải ai cũng biết về tác dụng và hình thức chính của phép liệt kê. Theo đó tại nội dung bài viết sau sẽ giúp bạn làm rõ thông tin chi tiết về phép liệt kê. Đây sẽ là kiến thức cực hữu ích đối với bạn nên đừng bỏ lỡ nhé!

Liệt kê là gì?

Thông tin chi tiết liệt kê là gì?

Định nghĩa liệt kê là gì?

Dựa vào định nghĩa của sách giáo khoa ngữ văn, liệt kê chính là cách sắp xếp được nối tiếp nhau bằng những cụm từ hay từ cùng loại. Khi áp dụng biện pháp này nhằm diễn tả các khía cạnh khác nhau trong đó có: tư tưởng, tình cảm được biểu lộ một cách rõ ràng và đầy đủ nhất. Chúng tạo cho người đọc/ người nghe một cảm xúc mãnh liệt và ý nghĩa sâu sắc. 

Chính vì thế chúng ta có thể thấy được liệt kê được xuất hiện ở trong nhiều văn bản khác nhau. Để nhận biết được đoạn văn đó có sử dụng phép liệt kê hay không. Bạn hãy tìm kiếm trong bài viết có từ hoặc cụm từ giống nhau liên tiếp. Thông thường chúng được ngăn cách bởi một dấu phẩy hoặc là dấu chấm phẩy. 

Các kiểu liệt kê thường gặp nhất 

Liệt kê là biện pháp được sử dụng nhiều nhất trong đời sống hằng ngày và trong các bài văn phân tích. Theo đó, khi dựa vào cấu tạo chúng được chia thành nhiều kiểu liệt kê như:

Dựa vào cấu tạo, chia thành các kiểu

• Liệt kê đúng theo từng cặp
• Liệt kê không theo từng cặp

Dựa vào ý nghĩa, liệt kê được chia thành các kiểu

• Liệt kê tăng tiến
• Liệt kê không theo mức tăng tiến

Sử dụng phép liệt kê có tác dụng như thế nào?

Hầu hết những biện pháp được sử dụng trong văn học hay để phân tích các bài văn, bài thơ đều có những tác dụng riêng biệt khác nhau. Theo đó, phép liệt kê được sử dụng để chứng minh hoặc nhấn mạnh ý, nhận định nào đó của tác giả. Trong các tác phẩm văn học phép liệt kê được sử dụng như một phép tu từ có tác dụng chính là tăng cảm xúc, tính biểu cảm cho đoạn thơ, đoạn văn. 

Ví dụ: Ở trong tác phẩm văn học “ tình yêu nước của nhân dân ta” của Chủ tịch Hồ Chí Minh, người đã sử dụng biện pháp liệt kê. Nhằm nhấn mạnh về tình yêu đất nước của nhân dân. Điều này đã chứng minh được lòng yêu nước kiên cường và bất tử. Điều này đã tạo nên một làn sóng liên kết vô cùng mạnh mẽ và to lớn. Nó đã lướt qua mọi khó khăn, nguy hiểm và nhấn chìm tất cả lũ cướp nước và bán nước. 

Những ví dụ cụ thể về phép liệt kê

Việc nhận biết về phép liệt kê không hề khó khăn, nhưng điều khó ở đây là phân loại chúng như thế nào mới đúng. Theo đó, để biết được điều này bạn hãy tham khảo một số ví dụ sau nhé!

• Ví dụ phép liệt kê theo từng cặp

Tại khu vườn nhà ông em có trồng rất nhiều cây ăn quả nào là ổi, xoài, na, vú sữa, cam, táo, vải và chuối. 

• Ví dụ về phép liệt kê không theo từng cặp

Vườn nhà bà ngoại em có trồng rất nhiều loài hoa đẹp nào là hoa cúc, hoa lan, hoa mai, hoa ly, hoa hồng. 

• Ví dụ về phép liệt kê tăng tiến

Trong gia đình em bao gồm có 6 người gắn bó với nhau ông, bà, bố, mẹ, chị gái, anh trai. 

• Ví dụ về phép liệt kê không tăng tiến

Khi đi trên đường chúng ta có thể thấy rất nhiều loại phương tiện khác nhau như xe đạp, xe tải, xe ô tô, xe máy và xe cứu thương hối hả ngược xuôi. 

Luyện tập về phép liệt kê

Câu 1: Hãy đặt câu có sử dụng biện pháp liệt kê

• Vào giờ ra chơi ở trên sân trường các bạn học sinh vui đùa thật náo nhiệt. Các bạn nữ chơi nhảy dây, các bạn nam chơi đuổi bắt và một vài tốp học sinh khác trò chuyện cùng nhau tíu tít. 
• Với tinh thần chiến đấu và ý chí sục sôi và lòng yêu nước sâu sắc. Các chiến sĩ đã chiến đấu hết mình vì nền độc lập của nước nhà.
• Bài thơ Đồng Chí của Chính Hữu là bài ca về tình đồng chí, đồng đội cùng với tinh thần ý chí, cảnh ngộ và lý tưởng chiến đấu mạnh mẽ. 

Câu 2: Hãy viết một đoạn văn có sử dụng những phép liệt kê và chỉ rõ đó là những phép liệt kê nào?

Các bạn học sinh rất thích giờ dạy toán của cô giáo Tâm. Cô là người giáo viên nhiệt huyết, dạy giỏi, lòng đam mê với nghề và rất yêu thương các bạn học sinh. Mỗi bài giảng của cô đều đem đến những kiến thức hay bổ ích. Các bạn ở trong lớp ai cũng yêu mến cô qua những bài giảng ở trên lớp. 

Mỗi giờ lên lớp, ánh mắt trìu mến, giọng nói truyền cảm như thả hồn vào từng bài giảng. Không chỉ giúp các em tiếp thu được kiến thức mà ở ngoài đời cô cũng rất quan tâm của mình. Cô là như là người mẹ, người bạn đồng hành để trò chuyện, chia sẻ và tìm hiểu để thấu hiểu các bạn trong lớp. Cô như người mẹ hiền thứ 2 của chúng em. 

Chắc chắn thông qua những tìm hiểu trên đã giúp các bạn học sinh nắm vững kiến thức về liệt kê là gì và những kiểu liệt được sử dụng phổ biến hiện nay. Hy vọng các bạn học sinh sẽ áp dụng tốt những kiến thức để đưa vào bài tập một cách nhuần nhuyễn.

Xem thêm: Các thể thơ Việt Nam nổi tiếng, phổ biến và hữu dụng nhất

• Các thể thơ Việt Nam nổi tiếng, phổ biến và hữu dụng nhất

• Điệp ngữ là gì? Khái niệm và tác dụng của phép điệp ngữ

• Hoán dụ là gì? Các ví dụ và các bài tập về phép hoán dụ

• So sánh là gì? Khái niệm và các phép so sánh thường dùng

• Nhân hóa là gì? Định nghĩa và bài tập về phép nhân hóa

• Ẩn dụ là gì? Định nghĩa và tác dụng của phép ẩn dụ là gì?