Cách chăm sóc chó Ngao Tạng
Chó Ngao Tây Tạng, ở Việt Nam cũng gọi là chó Ngao Tạng hay chó Ngao, tên quốc tế là Tibetan Mastiff, là giống chó “khổng lồ”, dũng mãnh có nguồn gốc từ cao nguyên Tây Tạng – Trung Quốc. Ngao Tây Tạng được coi là giống chó còn rất nguyên thủy, xuất hiện cùng thời với những giống chó nhà đầu tiên được con người lai tạo, hệ gen gần như tinh khiết, hầu như chưa bị lai tạp với bất kỳ giống chó nào khác trong suốt lịch sử hàng nghìn năm.
Lịch sử chó Ngao Tây Tạng
Chó Ngao Tây Tạng có nguồn gốc từ vùng cao nguyên Tây Tạng, trên dãy núi Himalaya có thời tiết quanh năm khắc nghiệt. Giống như hầu hết các giống chó từ những vùng xa xôi hẻo lánh khác, có rất rất ít tài liệu ghi chép về chó Ngao Tây Trạng trước thế kỷ 19. Không có ghi chép nào hay dấu tích nào về sự ra đời của chó Ngao Tây Tạng, tuy nhiên bằng chứng bằng công nhệ phân tích gen cho thấy, Ngao Tây Tạng là giống chó cổ xưa và nguyên thủy nhất còn tồn tại trên thế giới. Chúng xuất hiện cách đây ít nhất 5000 năm (có thể tới 7000 năm), thời kỳ những giống chó nhà đầu tiên bắt đầu được phân hóa.
Không giống nhiều giống chó cổ xưa khác trên thế giới thường bị pha tạp với nguồn gen của các giống chó khác, Ngao Tây Tạng có hệ gen nguyên thủy gần như tinh khiết, không pha tạp với bất kỳ giống chó nào khác. Điều này cũng có nghĩa là, hình dáng bên ngoài của chúng gần như không thay đổi nhiều trong suốt hơn 5000 năm qua, kể từ khi xuất hiện. Nguyên nhân của sự tinh khiết này là do sự tách biệt của vùng núi Tây Tạng trong suốt nhiều nghìn năm với thế giới, và số lượng rất ít ỏi của các giống chó khác trên cao nguyên này.
Chó Ngao Tây Tạng được coi là chúa tể của thảo nguyên, được những nhà thám hiểm phương Tây đầu tiên phát hiện mô tả là “to hơn chó sói, mạnh hơn hổ báo và nhanh hơn hươu nai”. Không một loài động vật nào ở Tây Tạng có thể sánh ngang sức mạnh và tầm vóc với chúng, kể cả loài báo tuyết Himalaya.
Vào khoảng 1500 năm trước, Ngao Tạng phân hóa thành 2 loại là Do-Khyi và Tsang-Khyi. Do-Khyi có kích thước vừa phải, thường sống với người dân trong các ngôi làng hoặc rong ruổi trên thảo nguyên cùng những người du mục, giúp canh gác, bảo vệ đàn gia súc, xua đuổi chó sói, hổ và gấu. Còn Tsang-Khyi có kích thước đồ sộ sơn nhiều, thường sống trong các đền chùa ở Tây Tạng, nơi chúng được coi như linh thú canh gác cho các tu sĩ Phật giáo và các vị Lạt Ma.
Giống chó Ngao Tây Tạng gần như không được thế giới biết đến trước thế kỷ 18. Đến năm 1847, chú chó Tây Tạng đầu tiên được đưa đến châu Âu bởi Chúa Hardinge, phó vương Ấn Độ, và ngay lập tức gây sốc nặng với những người chứng kiến. Tầm vóc quá to lớn của chú chó này thực sự gây choáng ngợp, bởi kích thước và sức mạnh đều vượt xa giống chó vĩ đại nhất châu Âu thời bấy giờ là Great Dane. Chú chó này sau đó được tặng cho Nữ hoàng Victoria.
Năm 1974, hoàng tử xứ Wales, người sau này trở thành vua Edward VII tiếp tục nhập khẩu thêm 2 chú chó Ngao Tây Tạng khác vào Anh, bắt đầu thời kỳ Ngao Tây Tạng được nhập khẩu thường xuyên vào châu Âu. Thế chiến II diễn ra kết thúc thời kỳ phát triển rầm rộ của Ngao Tây Tạng. Mãi cho đến năm 1976 chúng mới được nhập khẩu và nhân giống phổ biến trở lại. Lịch sử tương tự với Ngao Tạng cũng diễn ra trên đất Mỹ.
Ngày nay, những chú chó Ngao Tây Tạng thuần chủng tinh khiết gần như chỉ được tìm thấy trong các đền chùa tại cao nguyên Tây Tạng. Những chú Ngao Tạng ngoài cao nguyên đã bị thương mại hóa nhiều và hầu hết bị lai tạp với các giống chó khác, phần là để lai tạo chúng theo hướng hiền đi, nhưng chủ yếu là để tăng số lượng giống chó vốn rất đắt đỏ này.
Đặc điểm chó Ngao Tây Tạng thuần chủng
Chó Ngao Tây Tạng có kích thước vô cùng đồ sộ, chúng được coi là giống chó lớn nhất thế giới với chiều cao (tính đến vai) ít nhất 70cm và cân nặng phổ biến từ 60 – 90kg, có cá thể Ngao Tạng được ghi nhận nặng tới 110kg và cao tới 1.2m. Thân hình chúng mạnh mẽ, cân đối, dáng đứng oai vệ, các cơ bắp rất phát triển, đặc biệt ở phần vai, ngực, hông và các đùi. Tuy nhiên, Ngao Tạng thường chỉ đạt kích thước “khổng lồ” khi được nuôi tại xứ lạnh, còn ở Việt Nam, Ngao Tạng khó đạt được kích thước lớn tối đa.
Ngao Tạng có bộ lông 2 lơp, rất dày và dài phủ kín cơ thể, giúp chúng “chấp tất cả mọi loại gió mùa”, thích nghi với mọi thời tiết khắc nghiệt nhất. Bộ lông có thể có màu đen, đen – nâu, đen -vàng, đen – trắng, nâu, nâu đỏ, cam, xám hoặc vàng. Lớp lông ở cổ thường dày, dài hơn và thường xù ra giống như bờm sư tử, trông cực kỳ oai phong lẫm liệt.
Đầu chó Ngao Tạng rất lớn, trán và đỉnh đầu phẳng, không có nếp nhăn. Mũi to, miệng rộng và vuông vức, hàm cực khỏe. 2 tai dài và rủ xuống 2 bên má. Cổ chúng rất dày và có cơ bắp phát triển. 4 chân rất lớn, cơ bắp và gân guốc giúp chúng có thể đạt tốc độ cực cao, được miêu tả là “nhanh hơn hươu nai”. Đuôi dài, lông xù và thường cuộn tròn trên lưng.
Tính cách chó Ngao Tây Tạng
Ngao Tây Tạng thuần chủng là giống chó tuyệt đối trung thành, suốt đời chúng chỉ nghe lệnh 1 chủ và thường là người nuôi lớn chúng. Với bản năng hoang dã cao, Ngao Tạng cũng nổi tiếng là bướng bỉnh, khó dạy và khó huấn luyện, cần phải rất kiên nhẫn nếu muốn huấn luyện chúng kể cả với người nuôi lớn chúng từ nhỏ (đặc điểm này chỉ đúng với Ngao Tạng thuần chủng, còn với Ngao Tạng thương mại hiện nay bị pha tạp các nguồn gen khác nên tính cách này không hoàn toàn đúng). Chúng cũng bị coi là một giống chó dữ, cần được có các biện pháp kiểm soát nghiêm ngặt nếu muốn nuôi ở khu đông dân cư.
Ngao Tạng luôn có tính cảnh giác cao độ và trong trạng thái sẵn sàng chiến đấu, có thể tấn công những kẻ xâm nhập hoặc làm hại đến gia đình. Ban đêm chúng thường sủa nhiều khi có tiếng người qua lại. Nếu được huấn luyện tốt từ nhỏ, Ngao Tạng, ở một mức độ nhất định, được coi là thân thiện, sống hòa đồng với con người và các vật nuôi khác. Tuy nhiên đa số chúng đều tỏ ra cảnh giác với tất cả mọi người không thuộc gia đình chủ. Chúng không thích cuộc sống bầy đàn và thường xảy ra hỗn chiến để giành lãnh thổ nếu được nuôi cùng các giống chó lớn khác (trừ khi được nuôi cùng nhau từ nhỏ). Xem thêm bài viết Giá và địa chỉ bán chó Ngao Tây Tạng ở Việt Nam.
Cách nuôi chó Ngao Tây Tạng ở Việt Nam
Không phải ai cũng có thể nuôi và dám nuôi chó Ngao Tây Tạng, trước hết phải là một chủ chó cứng tay, có kinh nghiệm để khắc chế được tính hung dữ và bướng bỉnh của giống chó này. Tiếp là phải có không gian rộng rãi, Ngao Tạng vốn là giống chó lao động, chúng luôn thích chạy nhảy và vận động mạnh, nếu bị nhốt ở không gian chật hẹp hoặc xích quá lâu, chúng sẽ bị cuồng chân và việc giật đứt xích, đạp đổ rào với một giống chó to lớn như này là điều hoàn toàn có thể.
Thả rông Ngao Tạng là rất nguy hiểm, tất nhiên với những chú chó Ngao lớn thì cẩu tặc sẽ phải ngán ngẩm nhưng có thể sẽ gây nguy hiểm cho cộng đồng, kể cả khi đã được rọ mõm, chúng vẫn có thể gây thương tích với mọi người bởi kích thước lớn, các móng vuốt sắc nhọn và tính hiếu chiến bẩm sinh. Vì vậy cần phải có không gian rộng rãi và biết cách huấn luyện tốt nếu muốn nuôi giống chó này.
Chó Ngao Tây Tạng trưởng thành rất chậm, giống cái phải mất đến 3 năm mới bắt đầu sinh sản (có thể mất tới 5 năm), giống đực phải từ 3 – 5 năm mới phát dục và có thể giao phối. Đây cũng là nguyên nhân hạn chế số lượng của giống chó này. Tuy nhiên chó Tây Tạng ngày nay do được bổ sung một số nguồn gen ngoài, nên thời gian trưởng thành có thể nhanh hơn, “chỉ” khoảng hơn 2 năm (các giống chó khác thường chỉ cần chưa đến 12 tháng là có thể sinh sản). Nếu được chăm sóc tốt, tập thể dục thường xuyên và chế độ dinh dưỡng hợp lý, chó Ngao Tây Tạng có thể sống tới 14 năm Cách nuôi chó - Tags: Cách chăm sóc chó Ngao Tạng